جوشکاری ذوبی که با نام جوشکاری فیوژن یا جوشکاری مایع نیز شناخته می شود، یکی از رایج ترین روش های مورد استفاده در صنعت جوشکاری است که در بخش های مختلف کاربرد بسزایی دارد. در تعریف کلی باید گفت که برای اتصال دو قطعه با جنس های همسان و غیر همسان از عملیاتی تحت عنوان جوشکاری استفاده می شود. این عملیات به دو صورت مایع و جامد اجرا خواهد شد، در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی بیشتر جوشکاری ذوبی و کاربرد آن در صنایع مختلف بپردازیم.
جوشکاری ذوبی چیست؟
در صنایع مختلف برای اینکه بتوان دو قطعه یا فلز را به هم متصل نمود، باید از جوشکاری استفاده کرد. جوشکاری عملیاتی با هدف اتصال قطعات مختلف به هم است که به روش های مختلف انجام می شود. یکی از مهم ترین روش های جوشکاری که به فیوژن یا روش ذوبی شهرت دارد، اقدامی سریع و کاربردی است که طی آن قطعات فلزی برای اتصال، ذوب خواهند شد.
طی مراحل جوشکاری ذوبی، قطعات فلزی ذوب شده و به هم متصل می شوند. دقت داشته باشید که برای اتصال محکم و مقاوم باید نقطه ذوب شده کاملا سرد شوند. برخی متخصصین برای جوشکاری بهتر از مواد اضافه مانند الکترود ها یا فلز استفاده می کنند. وسایل مورد نیاز برای جوشکاری، دو منبع الکتریکی و شیمیایی هستند که نیروی لازم برای اتصال را فراهم می کنند.
از مهم ترین ویژگی های جوشکاری ذوبی می توان به دوام و استحکام بسیار بالای اتصالات اشاره کرد، زیرا به دلیل ایجاد پل اتصال بین دو قطعه که به وسیله ذوب فلز انجام شده، اتصالات بدون شکست و به طور مداوم اجرا خواهد شد. از دیگر ویژگی های این نوع جوشکاری می توان موارد زیر را نام برد:
- قابلیت ذوب فلز به صورت کاملا کنترل شده
- قابلیت کنترل دمای تولید شده توسط تنظیمات
- قابلیت تنظیم دما تجهیزات بیشتر از دمای مورد نیاز برای ذوب فلز
- امکان تنظیم گرما و حرارت تجهیزات و ایجاد حوضچه های کنترل شده
آشنایی با انواع جوشکاری ذوبی
جوشکاری ذوبی روشی بسیار کاربردی برای اتصال قطعات مختلف در صنایع است که به شکل کاملا تخصصی انجام می شود. در این روش با کمک تجهیزات متفاوت و از ترکیب حرارت و گرما عملیات جوشکاری اجرا خواهد شد. گفتنی است که این نوع جوشکاری دارای زیر مجموعه های متفاوتی است که در برخی از آن ها از فیلر برای پر کردن محل اتصال استفاده خواهد شد. انواع جوشکاری ذوبی شامل موارد زیر هستند:
- جوشکاری پلاسما
- جوشکاری اکسی گاز
- جوشکاری زیر پودری
- جوشکاری با پرتو لیزری
- جوشکاری قوس الکتریکی
- جوشکاری با پرتو الکترونی
هر یک از موارد فوق عملکرد خاص خود را دارند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. این نکته را در نظر داشته باشید که هر یک از زیر مجموعه های جوشکاری ذوبی کاربرد متنوع در بخش های خاص دارند، برخی از آن ها ظرافت جوشکاری را در نظر دارند و توجه برخی دیگر به عملکرد مقاوم است. همین امر سبب شده تا انتخاب نوع جوشکاری نیز به دانش و آگاهی خاصی نیاز داشته باشد.
کاربرد جوشکاری ذوبی
جوشکاری ذوبی طیف گسترده ای از کاربرد ها را در بر گرفته و در بخش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. همانطور که عنوان شد این روش در اتصال قطعات مختلف مانند انواع فلزات، پلاستیک، سرامیک و … کاربرد زیادی دارد، البته روش اتصال پلاستیک و سرامیک با نام جوشکاری امتزاجی نیز شناخته می شود. توجه داشته باشید که در این روش شما به طرق متنوع می توانید اقدام به جوشکاری کنید زیرا نمونه های مختلف از جوشکاری ذوبی هر یک عملکرد متفاوت داشته، بنابراین در بخش های مختلف کاربرد دارند که شامل موارد زیر هستند:
جوشکاری پلاسما
برای اجرای این روش وجود گاز یونیزه خاص الزامی است، زیرا به ایجاد تراکم قوس الکتریکی اجازه افزایش داده را می دهد. قابلیت کنترل و مدیریت بیشتر سبب شده تا از این روش برای ظریف کاری بسیار زیاد استفاده شود، همچنین سرعت بالایی در اجرای جوشکاری نیز خواهد داشت.
هزینه مقرون به صرفه و عملکرد ظریف و حرفه ای سبب شده تا این روش جز رایج ترین نوع جوشکاری ذوبی معرفی شود. از این روش برای درزگیری درز ها، شکاف ها و سوراخ ها استفاده می شود. از مهمترین صنایعی که از جوشکاری پلاسما استفاده می کنند می توان به بخش های تولید کننده صنایع غذایی، تجهیزات جراحی، لوازم خانگی و آشپزخانه و غیره اشاره کرد.
با کمک روش پلاسما قابلیت جوشکاری فلزات متفاوت مانند آهن، نیکل، مس، کبالت، برنج و سایر فلزات زود گداز و دیرگداز فراهم شده است. این روش به صورت صد در صدی قابلیت رفع طرک و برطرف کردن شکاف های ایجاد شده را دارد.
جوشکاری اکسی گاز
از رایج ترین نوع جوشکاری ذوبی می توان به این روش اشاره کرد که طی آن با کمک شعله، حرارت لازم جهت ذوب شدن فلزات برای پر کردن حوض جوش فراهم می شود. این روش با کمک یک شیپوره اجرا می شود که مشعل درست در انتهای آن قرار گرفته و با سوختن ترکیب اکسیژن و استیلن حرارت لازم را ایجاد می کند. از این روش در صنایع متنوع همچون ساخت و تعمیر تجهیزات خودرو، سیستم های شیمیایی، اتصالات سبک مانند سیستم تهویه هوا و اتصال لوله های مختلف استفاده می شود.
جوشکاری زیر پودری
برای اجرای عملیات جوشکاری زیر پودری به ترکیبی از دو عملیات دیگر نیاز است. طی این روش الکترود کربنی و قوس الکتریکی درست زیر یک پوشش محافظ قرار میگیرند. پوشش مذکور به صورت پودری است و همین امر سبب شده تا به عنوان جوشکاری زیرپودری شناخته شود. این روش بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی است و به کمک گرمای ایجاد شده قوس الکتریکی، اتصال بین قطعه و بخش الکترودی بدون پوشش ایجاد خواهد شد. از این روش در صنایع مختلف کشتی سازی، ساخت مخزن های تحت فشار، تولید ورق های بسیار ضخیم و … استفاده می شود.
جوشکاری با پرتو لیزری
بدون شک مدرن ترین نوع جوشکاری ذوبی، نوع لیزری است که در طی آن صفر تا صد جوشکاری در نهایت دقت و ظرافت اجرا می شود. طی این روش عملیات ذوب کردن به واسطه حرارت اجرا می شود و میزان حرارت ایجاد شده از میزان حرارت مورد نیاز برای ذوب شدن فلز، بیشتر است. این روش قابلیت اعمال تنظیمات مختلف را فراهم نموده و با کمک تجهیزات آن می توان از این روش در دو مورد زیر استفاده نمود:
جوشکاری پر انرژی: زمانی که برای پرکردن حفره های عمیق و بزرگ به جوشکاری نیاز دارید، این روش بهترین انتخاب است.
جوشکاری هدایت شده: اگر در حین جوشکاری به اتصالات کم عمق و ظریف نیاز داشتید، روش هدایتی انتخاب ایده آل به شمار می آید.
جوشکاری قوس الکتریکی
این نوع از جوشکاری های ذوبی شامل دو زیر مجموعه است که هر یک عملکرد خاص خود را دارند. جوشکاری قوس الکتریکی دستی که طی اجرای آن کلیه اتصالات با کمک جریان مداوم الکترون ها که بین قطعات وجود دارند، شکل میگیرد. در این روش با کمک یک گاز رسانا و حرارت ایجاد شده، عملیات ذوب اجرا می شود تا بتوان اتصالات قوی را در اختیار گرفت. از این نوع جوشکاری در صنایع فولاد سازی، تولید و تعمیر سازه های فلزی، لوله کشی های گسترده و … استفاده می شود.
جوشکاری قوس الکتریکی تنگستنی نوع دیگری از جوشکاری قوس الکتریکی است که برای اجرای آن به یک الکترود تنگستنی و فلز مبنا نیاز است. چنانچه در این نوع جوشکاری نیاز باشد تا حوضچه توسط ماده پرکننده یا فلز خاصی پر شود، می توان از سیم های یک متری موجود در بازار استفاده نمود. صنایع هواپیماسازی، ساخت سازه های آلومینیوم، مس و … از مهم ترین بخش هایی هستند که از این نوع جوشکاری استفاده می کنند.
جوشکاری با پرتو الکترونی
نوع دیگری از جوشکاری ذوبی که به کمک الکترون های پرسرعت، اتصالات بین دو قطعه را فراهم می سازد. در این روش تلاقی الکترون ها باعث ایجاد گرما شده و در یک محفظه و در خلاء کامل انجام میگیرد. از مهم ترین کاربرد های این نوع جوشکاری می توان به صنایع هوا و فضا، خودروسازی، الکترونیک و پزشکی، صنایع هسته ای و … اشاره کرد.
مزایای جوشکاری ذوبی
شناخت انواع جوشکاری ذوبی و آشنایی با کاربرد هر یک کمک می کند تا بتوان در بخش های لازم از هر یک از آن ها به درستی استفاده نمود. با توجه به تنوع این نوع جوشکاری و طیف گسترده از کاربرد های متعدد هر یک از آن ها؛ بدون شک مزایای متعددی نیز به همراه دارند که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلودگی و اکسید بسیار کم
- بی نیاز به اعمال فشار خارجی
- قابلیت انجام جوشکاری دقیق و منظم
- موثر بر نفوذ مواد در عمق شکاف برای اتصال مقاوم
- امکان اتصال و جوشکاری ساده و سریع به صورت تک مرحله ای
- قابلیت جابجایی تجهیزات جوشکاری در بخش های مختلف پروژه
- قابلیت پر کردن با فیلر جوشکاری حتی برای شکاف های بزرگ و عمیق
سخن پایانی
جوشکاری یکی از اقدامات متداول در صنایع ساخت و ساز است که به روش های مختلف و با استفاده از متریال متنوع انجام می شود. در میان روش های متعدد، نوع جوشکاری ذوبی وجود دارد که به واسطه داشتن عملکرد عالی و مقاومت بالا در جوشکاری؛ جز رایج ترین عملیات قرار میگیرد. این نوع جوشکاری دارای زیر مجموعه های مختلف است که هر یک به روش مختلف و با اهداف خاص اجرا می شوند.
شناخت و آگاهی کامل درباره هر نوع جوشکاری ذوبی کمک می کند تا بتوانید در مراحل متفاوت از ساخت و ساز، با انتخاب صحیح و درست؛ بهترین نوع جوشکاری و محکم سازی را تجربه نمود. اگر به تازگی در صنعت مختلفی مشغول به کار شده اید و یا در روال کاری خود به جوشکاری ذوبی نیاز داشتید، می توانید با مطالعه مطالب فوق اطلاعات جامع و تکمیل از این فرآِند را به دست آورید. برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی کامل تر با این فرآیند نیز می توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.
