جوشکاری یکی از حوزه‌ها و صنعت‌های موثر و مهم در هر کشور است. چراکه تعداد بسیار زیادی از وسایل الکترونیکی و دیگر وسایل مشابه به کمک جوشکاری و انواع جوش به یکدیگر متصل می‌شوند. جوشکاری طیف بسیار گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد که جوش آرگون یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها است. این جوش که امروزه تیگ نامیده می‌شود به کمک گرمای ناشی از قوس الکتریکی انجام می‌گیرد و در آن برخلاف بسیاری از روش‌های رایج جوش از الکترود استفاده نمی‌شود. در ادامه به بررسی کامل و دقیق جوش آرگون می‌پردازیم و درنهایت کاربردهای آن را بیان می‌کنیم، پس تا انتها با ما همراه باشید.
جوش آرگون یا جوشکاری تیگ چیست؟
پیش از هرچیزی خوب است بدانید که بطورکلی جوشکاری را به دو گروه ذوبی و غیرذوبی تقسیم می‌کنند. جوشکاری ذوبی نسبت به جوشکاری حالت جامد یا همان جوشکاری غیرذوبی طیف بسیار گسترده‌تری دارد. جوش آرگون یکی از آشناترین و پرکاربردترین این گروه از جوشکاری است. این نوع جوشکاری به کمک گاز محافظ انجام می‌گیرد و برخلاف دیگر جوشکاری‌های ذوبی الکترود در آن هیچ کاربردی ندارد. به عبارت دیگر می‌توان گفت در جوش آرگون از الکترودهای تنگستن یا همان الکترودهای مصرف‌نشدنی استفاده می‌شود. این نوع جوشکاری به گونه‌ای انجام می‌گیرد که برای نگه‌داشتن الکترود تنگستان از تورچ جوشکاری استفاده می‌شود.
به عبارت دقیق‌تر در این روش نوک الکترود را به قطعه موردنظر نزدیک می‌کنیم تا به این ترتیب گرما و حرارت به آن منتقل شود و یک بستر مناسب برای ذوب فرآهم آید. هنگام ایجاد قوس از یک لایه گاز استفاده می‌کنند که مطابق با آزمایشات انجام‌شده گاز آرگون نسبت به دیگر گازها بسیار بهتر و موثرتر است. درنتیجه این امر جوشکاری آرگون را به این نام می‌خوانند. البته جالب است بدانید که این نوع جوش در میان صنعتکاران ایرانی به نام جوش آلومینیوم شناخته و معرفی می‌شود.
همانطور که از نام جوش آرگون مشخص است گاز محافظ در آن آرگون است. البته ترکیب این گاز با هلیم بازدهی جوشکاری را تا حد بسیار زیادی افزایش می‌دهد. چراکه هلیم موجب افزایش توان قوس، افزایش سرعت جوشکاری و درنهایت خروج بهتر گازها از محدوده جوش می‌شود.
انواع الکترود در جوش آرگون
الکترودهای جوشکاری آرگون گستردگی بسیار زیادی دارند که هر کدام ویژگی‌های منحصربه‌فرد دارند. بطورکلی مهم‌ترین این الکترودها عبارت است از:
- الکترود تنگستن خالص که یکی از آشناترین الکترودهای جوشکاری تیگ است و به رنگ سبز مشاهده می‌شود. این نوع الکترود در حین انجام جوشکاری آلومینیوم پت پت می‌کند.
- الکترود تنگستن توریم‌دار که در دو نوع یک درصد و دو درصد مشاهده می‌شود. این نکته را در نظر داشته باشید که یک درصد این الکترود قرمزرنگ و دو درصد آن زردرنگ است.
- الکترود زیرکونیم‌دار که با رنگ سفید خود شناخته و معرفی می‌شود.
- الکترود تنگستن لانتان‌دار که به رنگ مشکی مشاهده می‌شود.
- الکترود تنگستن سزیم‌دار که رنگ طلایی بسیار خیره کننده‌ای دارد.
فراموش نکنید که در جوشکاری تیگ گاز خنثی موجب بیرون‌راندن هوا از ناحیه‌ی جوشکاری می‌شود و به این ترتیب از اکسیدشدن الکترود جوشکاری جلوگیری می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت الکترود یا همان سیم‌جوش تنها به‌عنوان یک فلز پرکننده‌ی قوس در جوشکاری تیگ بکار برده می‌شود و در آخر بدون تغییر باقی می‌ماند.
کاربردهای جوش آرگون
در حال حاضر از جوش آرگون در صنایع و مشاغل مختلف و بسیاری بهره گرفته می‌شود. به کمک این نوع جوش می‌توان انواع فلزات را در آلیاژها و ضخامت‌های مختلف به یکدیگر جوش داد. بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای جوشکاری تیگ عبارت است از:
- صنایع کشتی‌سازی
- جوشکاری صفحات نازک یا به عبارت دیگر جوشکاری صفحاتی با ضخامت کم‌تر از یک میلی‌متر
- ساخت و تعمیر دوچرخه
- صنایع هوافضا
- صنایع خودروسازی
- صنایع پتروشیمی
- صنایع نظامی
- جوشکاری فلزات مختلف ازجمله آلومینیوم، نیکل، مس، برنج و غیره
- جوشکاری پاس ریشه در لوله‌ها و مخازن مختلف
- و غیره
برای بررسی مقالات مرتبط با جوشکاری می توانید معرفی انواع ربات جوشکار و کاربرد آن در صنایع را مطالعه نمایید
مزایا و معایب جوش آرگون
بهره‌گیری از جوش آرگون همانند دیگر جوش‌های رایج در صنایع مختلف مزایا و معایب بسیاری به همراه دارد که در ادامه به بررسی مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.
مزایای جوش آرگون
بطورکلی مهم‌ترین مزایای بهره‌گیری از جوش آرگون عبارت است از:
- جوشکاری تمیز و یک‌دست
- کاربردهای مختلف در هر صنعتی ازجمله صنعت خودروسازی و کشتی‌سازی
- قابلیت جوشکاری به مدت طولانی
- قابلیت انجام جوشکاری رسوبی باکیفیت و مناسب
- قابلیت انجام جوشکاری برای هر نوع فلز
- مناسب و کاربردی برای اتصالات فلزات نازک و ظریف
- عدم نیاز به پاکسازی مداوم
- مناسب برای جوشکاری صفحات صاف
- قابل استفاده برای جوشکاری‌های ظریف و هنری
- عدم نیاز به پاکسازی مداوم
- مناسب برای جوشکاری فلزات رنگین و ورقه‌های نازک با دقت بسیار زیاد
- در جوشکاری آرگون برخلاف دیگر جوشکاری‌ها هیچ‌گونه دود و جرقه ایجاد نمی‌شود. به همین جهت شما می‌توانید در منطقه جوش‌خورده مواد مذاب بهم اتصال یافته را مشاهده نمایید که این امر موجب افزایش کیفیت و تمیزی کار نهایی خواهد شد.
- میزان مواد مذاب پاشیده‌شده به سطح مقطع نقطه جوش تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
- و غیره
معایب جوش آرگون
همانطور که گفتیم استفاده از جوش آرگون علاوه بر مزایای بسیار معایبی نیز به همراه دارد که از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به گران‌بودن تجهیزات و دستگاه جوش آرگون اشاره کرد. این نکته را در نظر داشته باشید که در جوشکاری آرگون باید حتماً از الکترود و فیلر نو استفاده کرد تا به این ترتیب بر سطح فلز هیچ‌گونه آلودگی ایجاد نشود. دیگر معایب این نوع جوش نیز عبارت است از:
پوشش ضعیف گاز
همانطور که می‌دانید جوشکاری آرگون را تنها به کمک گاز آرگون باید انجام داد. برای مثال اگر گاز آرگون و دی‌اکسیدکربن را در جوشکاری تیگ با یکدیگر ترکیب کنیم، در محیط کار آلودگی ایجاد خواهد شد. درنتیجه این امر می‌توان گفت جوشکاران هنگام جوش آرگون انتخاب‌های بسیار کمی در نوع گاز دارند.
خوب است بدانید که برای افراد تازه‌کار در جوش تیگ عیب‌یابی کمی دشوار و زمان‌بر خواهد بود. چراکه علاوه بر چک‌کردن تنظیمات آمپر و نوع جریان باید نشتی شلنگ و اتصالات را نیز بطورکامل بررسی نمایند.
تغییر تنظیمات جوش آرگون
همانطور که گفتیم به کمک جوش تیگ می‌توان فلزات مختلفی را به یکدیگر اتصال داد. اما این نکته را در نظر داشته باشید که هر نوع فلز از لحاظ جنس و ضخامت تنظیمات منحصربه‌فردی دارد. به همین خاطر در زمان جوش یک فلز باید تنظیمات مشخصی برای آن اعمال کرد که این امر در ابتدا سخت و زمان‌بر خواهد بود.
بطورکلی می‌توان گفت این نوع جوشکاری نسبت به دیگر جوشکاری‌ها بسیار سخت‌تر است و برای انجام آن باید در یک دست تورچ و در دست دیگر فیلر را به یک خط مستقیم هدایت کرد. این هدایت باید به گونه‌ای انجام گیرد که فاصله تورچ و فیلر از سطوح فلز بسیار اندک باشد. البته در حین عملیات جوشکاری آرگون شما باید با فشاردادن پدال پا حرارت تورچ را نیز افزایش دهید.
عوارض طولانی‌مدت بهره‌گیری از جوش آرگون
یکی‌دیگر از عوارض جوشکاری آرگون، استفاده طولانی‌مدت آن است. مطابق با بررسی‌های انجام‌شده در جوشکارانی که به مدت طولانی با جوش آرگون کار می‌کنند، احتمال بروز بیماری‌های مختلف بالا است. از مهم‌ترین و شایع‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به برونشیت، التهاب ریه‌ها، آسم، مشکلات قلبی، التهاب معده و روده، آسیب به کلیه، مشکلات پوستی، زخم معده و غیره اشاره کرد.
پیشنهاد ما به شما این است که هنگام کار با جوش تیگ حتماً از لباس محافظ، عینک محافظ، ماسک تنفسی و کفش محافظ استفاده نمایید تا به این ترتیب عوارض ناشی از این گاز به کم‌ترین میزان خود برسد.
دستگاه‌های موردنیاز برای انجام جوشکاری آرگون
در حال حاضر برای جوشکاری آرگون به تجهیزات مختلفی نیاز است. این نکته را در نظر داشته باشید که بعد از انجام فرآیند جوش در جوش آرگون باید خنک‌کردن را آغاز کرد. درنتیجه این امر دستگاه‌های خنک‌کننده آبی و بادی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین این تجهیزات به شمار می‌آیند. بطورکلی مهم‌ترین و اصلی‌ترین دستگاه‌های موردنیاز برای جوشکاری آرگون عبارت است از:
- دستگاه رگولاتور
- منبع تغذیه جهت تأمین برق لازم
- کابل اتصال
- الکترود تنگستن
- سیم جوش یا فیلر
- سیلندر گاز محافظ
- تورچ جوشکاری آرگون
- شیلنگ و بست‌های گاز
- و غیره
مراحل و روش استفاده از جوشکاری تیگ
جهت انجام جوش تیگ باید پیش از هرچیزی لوازم و شرایط یک جوشکاری خوب را آماده کنیم و درنهایت مراحل زیر را به ترتیب انجام داد.
- در گام اول و پیش از هرچیزی تورچ یا همان مشعل را آماده می‌کنیم. در این مرحله الکترود باید به درستی درون تورچ جوشکاری قرار گیرد و حتماً از الکترودهای مخصوص با فلز موردنظر برای جوشکاری استفاده کرد.
- حال میزان حرارت و آمپر خروجی را تنظیم کنید. همانطور که گفتیم تنظیمات آمپر متناسب با نوع فلز انجام می‌گیرد.
- در گام سه شما باید میزان جریان گاز برای جوشکاری را تنظیم نمایید. این نکته را در نظر داشته باشید که برای استفاده از ترکیب گازهای آرگون و هلیوم در جوش آلومینیوم بهتر است که قسمت درپوش را بطورکامل بردارید. هنگام تغییر بدنه سوپاپ با سرعت بالا آن را باز و بسته نمایید. پس از انجام کارهای ذکرشده قسمت تنظیم‌کننده را ببندید و مهره جوش را به آن بچسبانید. هنگام بستن تنظیم‌کننده دهانه را حتماً محکم کنید و اطمینان حاصل نمایید که دستگیره برخلاف عقربه‌های ساعت خاموش است.
- حال در این مرحله شلنگ گاز و مانومتر را بر روی دستگاه قرار دهید و شیر استوانه‌ای را روشن کنید. شایان ذکر است که شیر استوانه را باید به آرامی و با حرکات کوچک روشن کرد.
- در گام آخر قسمت‌های اتصالی را بطورکامل و دقیق بررسی کنید و اطمینان حاصل نمایید که هیچ‌گونه نشتی در آن‌ها وجود ندارد.
نکات مهم پیش از شروع جوش آرگون
پیش از شروع جوش آلومینیوم پیشنهاد ما به شما این است که حتماً برخی نکات را در نظر بگیرید تا به این ترتیب بازدهی بالایی به دست آورید و آسیب‌های وارده به حداقل برسند. بطورکلی این نکات عبارتند از:
- تمیزبودن نوک و سطح الکترودها
- تمیزبودن سطح فلزات پیش از شروع به جوشکاری
- قراردادن بدن در وضعیت مناسب
- ایجاد یک تکیه‌گاه مناسب و راحت برای بدن و مچ دست
- انجام روش‌های مختلف جوشکاری و به دست‌آوردن بهترین و مناسب‌ترین آن‌ها
- تمیزکردن سریع الکترودهای آلوده
- تعویض به موقع الکترودها
- و غیره
جمع بندی
در مطالب فوق به بررسی کامل و دقیق جوش آرگون پرداختیم و کاربردهای آن را بیان کردیم. همانطور که گفتیم جوشکاری یکی از حوزه‌ها و صنعت‌های موثر و مهم در هر کشور است. چراکه تعداد بسیار زیادی از وسایل الکترونیکی و دیگر وسایل مشابه به کمک جوشکاری و انواع جوش به یکدیگر متصل می‌شوند. جوشکاری طیف بسیار گسترده‌ای را دربرمی‌گیرد که جوش آرگون یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین آن‌ها است.
جوش آلومینیوم که امروزه تیگ نامیده می‌شود به کمک گرمای ناشی از قوس الکتریکی انجام می‌گیرد و در آن برخلاف بسیاری از روش‌های رایج جوش از الکترود استفاده نمی‌شود. در حال حاضر از این نوع جوشکاری در صنایع مختلف و بسیاری بهره گرفته می‌شود که از مهم‌ترین و اصلی‌ترین آن‌ها می‌توان به صنعت کشتی‌سازی، هواوفضا، پتروشیمی، خودروسازی، نظامی و غیره اشاره کرد. درنهایت فراموش نکنید که جوش آرگون نوعی جوش سخت و بسیار پیچیده است که انجام صحیح آن نیاز به تجربه و مهارت بالا دارد.
برای آشنایی با سایر جوشکاری ها می توانید مقاله معرفی کامل جوشکاری co2 بهمراه مزایا و معایب آن را مطالعه نمایید
